بررسی و تحلیل ساختار اشعار سپید و نیمایی حسین منزوی

حسین منزوی از شاعران معاصر است که به خاطر نوآوری های فراوانش در غزل و ایجاد قالبی تازه و امروزی برای آن، لقب پدر غزل معاصر ایران را گرفته است. او همچنین در شعر نو هم بدعت هایی تازه بنا نهاده که درخور توجّه است. منزوی در بیانِ شاعرانه، طرحی نو ایجاد کرد؛ زیرا حس کرده بود که آن ادبیات گران سنگ با طی زمان و اعصار، رفته رفته از شدّت تقلید و تکرار، با همه ی سرشاری اش، دیگر حرفی تازه برای گفتن ندارد؛ لذا بسیار نیازمند تحرّک و تجدّد است. براین اساس، وی گفتار قالبی و قراردادی را، از معنا تا لفظ، می بوسد و بر طاقچه ی فراموشی می گذارد و پی حرف و گفتی نو می رود. او برای انجام این کار، حرف و صوت و گفتار سنّتی را به هم می زند تا به زبان و روش امروز حرف بزند، زیرا شاعر بهتر از همه می داند که واژه و سازه و ساختار، مصالح اوّلیه ی شعر است و این سه، فضای جادویی ادبیات را تشکیل می دهند. منزوی شاعری متجدّد است، پس باید به گونه ای دیگر بگوید. وی کماکان در شعرهایش به ویژه غزلیّات و اشعار نو، به واسطه ی دیگر گونه گفتن، مفاهیم جدیدی را به شعر اضافه و وارد کرده است. پژوهش حاضر نیز به تحلیل و نقد ساختاری اشعار سپید و نیمایی این شاعر اختصاص دارد که طی آن به کشف عناصر سازنده و روابط درونی و بیرونی آن ها و نیز برتری های شعری وی پرداخته می شود. نگارنده با توجّه به دیدگاه های نقد ادبی به ویژه نقد ساختارگرایانه که زمینه ی اصلی این پژوهش است و نیز از طریق باز کردن و تحلیل ساختار شعری و عناصر انسجام بخش درونی و بیرونی، به بازشناسی اشعار و مفهوم پنهان در ذهن شاعر که همان بینش شاعرانه ی منزوی است، پرداخته و بر این اساس، دو مجموعه ی سپید و نیمایی وی را در حوزه های انسجام درونی و بیرونی و تأثیر اندیشه های او در ایجاد هنجارگریزی و گزینش و خلق واژگان جدید، مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.